ორმხრივი ურთიერთობები

დიპლომატიური ურთიერთობების ქრონოლოგია

დიპლომატიური ურთიერთობები საქართველოსა და ნორვეგიის სამეფოს შორის 1918 წელს დამყარდა, რომელიც აღდგა1992 წლის 5 ივნისს.

2022 წელს აღინიშნა დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენის 30 წლის იუბილე.

ნორვეგიის სამეფოში საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობა გაიხსნა 2012 წელს, ხოლო საქართველოში ნორვეგიის სამეფოს საელჩო - 2019 წელს.

2006-2012 წლებში საქართველო ნორვეგიის სამეფოს დიპლომატიურ გადაფარვას ახორციელებდა დანიის სამეფოდან.

თანამშრომლობის ძირითადი სფეროები

საქართველოსა და ნორვეგიას შორის ჩამოყალიბებულია მჭიდრო, მეგობრული და პარტნიორული სახის ურთიერთობები, რომელიც ეფუძნება ურთიერთნდობასა და საერთო ევრო-ატლანტიკურ ღირებულებებს და გამოირჩევა მზარდი დინამიკით.

ქვეყნებს შორის თანამშრომლობა მოიცავს ძირითადად პოლიტიკის, ეკონომიკის, თავდაცვის, განათლებისა და კულტურის სფეროებს.

ორმხრივი ურთიერთობები სრულიად ახალ ეტაპზე გადავიდა 2019 წელს, როდესაც ნორვეგიის სამეფომ საქართველოში დიპლომატიური წარმომადგენლობა დააფუძნა. საელჩოს ოფიციალური გახსნის ღონისძიება შედგა 2022 წლის ოქტომბერში, ორი ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრების მონაწილეობით.

აღსანიშნავია ასევე საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის ორმხრივი ვიზიტი ნორვეგიაში, რომელიც შედგა 2018 წლის ნოემბერში, ნორდიული ტურნეს ფარგლებში. 

ნორვეგიასთან ურთიერთობების გაღრმავების მიზნით, საქართველო, თავის მხრივ, აქტიურად იყენებს საპატიო კონსულების ინსტიტუტს. 2019-2020 წლებში ნორვეგიის სამ ქალაქში - ბერგენში, ტრომსოსა და სტავანგერში - დაინიშნა საქართველოს საპატიო კონსულები.

ნორვეგია მტკიცედ უჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობასა და ოკუპირებული ტერიტორიების არაღიარების პოლიტიკას, როგორც ორმხრივ დონეზე, ასევე საერთაშორისო ორგანიზაციების ფარგლებში.

აღსანიშნავია ნორვეგიის მხარდაჭერა საქართველოს ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციის შეუქცევად პროცესში. ნორვეგია აქტიურადაა ჩართული ნატო-საქართველოს არსებითი პაკეტის განხორციელებაში და არის ნატო-საქართველოს ერთობლივი წვრთნისა და შეფასების ცენტრის [JTEC] ინიციატივის ლიდერი ქვეყანა.

ორ ქვეყნას შორის საპარლამენტთაშორისო კავშირების გაღრმავებას მნიშვნელოვნად შეუწყო ხელი 2018-2022 წლებში ნორვეგიის პარლამენტში მოქმედმა „საქართველო-უკრაინის მხარდამჭერმა ჯგუფმა“, რომელიც პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარის, ულემიქ თომესენის, ინიციატივით შეიქმნა. საქართველოს ამჟამინდელ პარლამენტში მოქმედებს ნორვეგიასთან მეგობრობის ჯგუფი. 

დარგობრივი თანამშრომლობა

დარგობრივი თანამშრომლობის კუთხით აღსანიშნავია ნაყოფიერი თანამშრომლობა თავდაცვის, ენერგეტიკის, ინკლუზიური განათლებისა და კულტურული მემკვიდრეობის მიმართულებით. 

განსაკუთრებით ღირებულია ნორვეგიასთან თანამშრომლობა აგრეთვე საერთაშორისო განვითარების თანამშრომლობის (Development Cooperation) ფარგლებში. საქართველო ღრმად აფასებს ნორვეგიის, როგორც საქართველოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი დონორი ქვეყნის, მრავალწლიან ჩართულობას ჩვენი ქვეყნის ინსტიტუციური და სოციალურ-ეკონომიკური მოდერნიზების საქმეში.

აღსანიშნავია ქვეყნებს შორის წარმატებული თანამშრომლობა ენერგეტიკის სფეროში, განსაკუთრებით განახლებადი ენერგიების მიმართულებით. 2018 წელს ხელი მოეწერა ურთიერთგაგების მემორანდუმს ნორვეგიის წყლისა და ენერგორესურსების დირექტორატსა (NVE) და საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს შორის. 

ეკონომიკური თანამშრომლობის შემდგომი გაღრმავების მიზნით, 2019 წელს დაფუძნდა ქართულ-ნორვეგიული სავაჭრო პალატა. ამასთან, 2017 წლის 1 სექტემბერს ნორვეგიაში ძალაში შევიდა საქართველოს მიერ 2016 წლის 27 ივნისს ხელმოწერილი შეთანხმება ევროპის თავისუფალი ვაჭრობის ასოციაციასთან (EFTA) ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ.

განსაკუთრებულ აღნიშვნას იმსახურებს ნორვეგიის მრავალწლიანი აქტიური ჩართულობა, როგორც ფინანსური, ასევე ექსპერტული თვალსაზრისით, საქართველოში ინკლუზიური განათლების განვითარების მიმართულებით, რომლის შედეგად, ქართულ სკოლებსა და პროფესიულ საგანმანთლებლო დაწესებულებებში ფართოდ დაინერგა ინკლუზიური განათლების პრინციპები. 

2006-2014 წლებში, ნორვეგიის მთავრობამ მნიშვნელოვანი ფინანსური მხარდაჭერა გაუწია თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტს გარემოს დაცვის, ენერგეტიკის და ეკონომიკის დარგში ახალი თაობის პროფესიონალების აღსაზრდელად. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში გახსნილია სკანდინავისტიკის ცენტრი, სადაც ისწავლება ნორვეგიული ენა.

ნორვეგიული მხარის ხელშეწყობით, ყოველწლიურად არაერთ სტუდენტს ეძლევა შესაძლებლობა ნორვეგიის სხვადასხვა უნივერსიტეტში სწავლის გაგრძელების, როგორც მოკლევადიანი, ისე გრძელვადიანი პროგრამების ფარგლებში.

განსაკუთრებით ღირებულია ქართულ-ნორვეგიული თანამშრომლობა კულტურული მემკვიდრეობის სფეროში, რომელიც წარმატებით მიმდინარეობს 2005 წლიდან დღემდე. აღნიშნული თანამშრომლობის ფარგლებში განხორციელდა ისეთი მნიშვნელოვანი პროექტები, როგორიცაა: თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმის რეაბილიტაცია; ბეთლემის უბნის რეკონსტრუქცია; საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის არქივის დიგიტალიზაცია და სხვ.

2008 წლიდან აქტიურად თანამშრომლობენ თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია და ნორვეგიის მუსიკის აკადემია. ნორვეგიის მუსიკალურ აკადემიაში სწავლის საშუალება მიეცა არაერთ ქართველ მუსიკოსს.

ამასთან, აღსანიშნავია, რომ ნორვეგიული მხარე, საქართველოში ნორვეგიის კანონის უზენაესობის მისიის (NORLAG) მეშვეობით, ჩართული იყო სამართლისა და სასჯელაღსრულების სფეროს რეფორმის სრულყოფაში, ხოლო ნორვეგიის ლტოლვილთა საბჭო (NRC) მუშაობდა დროებით ადგილნაცვალ პირთა დასახმარებლად (2013 წელს დასრულდა NORLAG და NRC-ის მანდატები საქართველოში).

ბმულები:

ნორვეგიის სამეფოს საელჩო საქართველოში

ნორვეგიის სამეფოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო

ნორვეგიის სამეფოს მთავრობა

ნორვეგიის სამეფოს სტორტინგი (პარლამენტი)

ნორვეგიის ლტოლვილთა საბჭო